Sümeyra Koç, derdejaarsstudente lerarenopleiding geschiedenis

Voor de minor in Izmir wilde ik naast de lessen op de universiteit ook lessen meekijken op middelbare scholen om het onderwijssysteem in Turkije te ontdekken (de foto is van de Dokuz Eylul Universiteit). Ik heb twee stagescholen mogen bezoeken die gigantisch verschilden van elkaar.

Voor het eerst in mijn leven was ik een middelbare school binnengelopen in Turkije. Toen we de klas binnenkwamen, vergelijkbaar met een havo-3 klas, gingen (bijna) alle leerlingen staan uit respect. Ik dacht dat die gewoonte al vergeten was, maar blijkbaar nog niet. Het was een klein klasje met ongeveer 16 leerlingen. Samen met mijn stagegenoot zijn wij achterin de klas gaan zitten. Na ongeveer 5 minuten is mijn stagebegeleider begonnen met de les (onderwerp: Atatürk en zijn hervormingen). En ik begon de klas te observeren. Twee leerlingen waren aan het slapen (ik meen het). Drie leerlingen zaten met elkaar te praten. Máár een paar leerlingen hadhun boek en schrift op tafel. De docent was haar verhaal aan vier leerlingen aan het vertellen die voorin de klas zaten. Wat mij voornamelijk irriteerde, was dat de klas niet stil was. De docent  begon steeds luider en hoger te spreken. Ik vraag me af of er iemand wat heeft meegekregen tijdens dat blokuur..

In Turkije hebben de klassen een eigen klaslokaal. Dat betekent voor de docenten dat zij van lokaal moeten wisselen als ze les komen geven. Wanneer zij het klaslokaal binnenkomen, zitten de leerlingen daar al vaak. Ze beginnen dus eigenlijk al met 1-0 achter. De leerlingen mogen ook in de pauze daar zitten en ook al mogen ze niet eten in het lokaal, zag ik dit toch gebeuren. En dan spreek ik niet over een koekje of appel, nee, ze namen bijv. stiekem een broodje döner mee de klas in.

Ik heb een paar vragen gesteld aan mijn stagebegeleider over het systeem in Turkije. Wat mij voornamelijk heeft verbaasd, is dat docenten de leerlingen niet uit de les mogen verwijderen volgens de wet. Er is blijkbaar zo’n wet opgesteld (geen idee wie dat heeft bedacht). Dit zorgt ervoor dat de docent de leerlingen in de klas moet houden en de leerlingen hebben dit natuurlijk door waardoor ze van alles en nog wat aan het uitproberen zijn.

Een paar weken later mocht ik meekijken op een andere middelbare school. Mij werd verteld dat die school een van de beste was in Izmir. Ik was daarom erg benieuwd. Eenmaal daar aangekomen, zag ik het enorme verschil. Leerlingen deden actief mee met de les, ze luisterden goed enzovoorts. Ik dacht bij mezelf : zo hoort het eigenlijk, maar helaas zijn zulke scholen een uitzondering en het verhaal hierboven is de meerderheid.

De verdeling van leerlingen vanaf de basisschool gebeurt op basis van de uitslag van een soort Cito-toets. Leerlingen met hogere resultaten komen ook op een betere school terecht. De verdeling vindt niet alleen op niveau plaats, maar ook is de school bepalend waardoor je zulke gigantische verschillen niet kan mislopen…