Vladimir Poetin (bron foto: Sense)

HAN-deeltijdstudent lerarenopleiding Economie Bart Steenbergen heeft voor de Organisatie voor Europese Veiligheid en Samenwerking (OVSE) de Russische parlementsverkiezingen waargenomen. Niet dat hij illusies koestert dat Poetin er ook maar een beetje minder stevig door in het zadel komt te zitten. Een leerzame tijd was het wel. Een terugblik op een bijzondere belevenis.

Onlangs waren er in Rusland verkiezingen voor de Doema, het Russische parlement. Poetins partij Verenigd Rusland (VR) wist 343 van de 450 zetels in de wacht te slepen. Daarmee heeft de heerser van het Kremlin een belangrijke horde genomen: een twee derde meerderheid veilig stellen. Dit geeft hem de vrije teugel om de komende anderhalf jaar wetswijzigingen door te voeren. Pas dan speelt de kwestie of hij zich kandidaat zal stellen voor een vierde ambtstermijn.

Waarnemer
Bart Steenbergen heeft de verkiezingen van dichtbij meegemaakt en daar veel van opgestoken. Als waarnemer van de Organisatie voor Europese Veiligheid en Samenwerking (OVSE) was het zijn taak en die van andere waarnemers erop toe te zien dat de verkiezingen eerlijk en vrij zouden verlopen. Geen makkelijke taak, in het huidige gure Russische klimaat.
Bart sprak hiervoor met personen uit de verkiezingsorganisatie en evengoed met oppositieleden. Daarnaast woonde hij mediadebatten bij en onderhield hij geregeld contacten met mensenrechtenorganisatie Golos. Tussen de bedrijven door ging hij waar mogelijk met gewone burgers en studenten in gesprek over de politiek in hun land. Bij deze activiteiten is hem niets gebleken van verkiezingsfraude.

Weinig tegengeluiden, veel apathie
Toch valt er veel aan te merken op het democratische proces in het Rusland van Poetin. Bart daarover: ‘Wat ik gezien heb, is dat leraren opgeroepen zijn op de partij van Poetin te stemmen. Onder jongeren heerst apathie, onder hen was de opkomst erg laag.’ De magere opkomst van 40 procent, een diepterecord, werkte zeker ook in het voordeel van Poetin, aldus Bart. Daar komt nog een andere zorgelijke kwestie bij: het ontbreken van een kritische pers. ‘Burgers krijgen elke dag een zeer eenzijdig beeld voorgeschoteld: Rusland versus het Westen. ‘ Vragen over de annexatie van de Krim of het neerschieten van MH-17 stuitten steevast op een muur van onbegrip: ’het leek wel of ik van een ander planeet kwam.’

Van vele markten thuis…
Bart is van vele markten thuis. Naast zijn opleiding Aardrijkskunde bij InHolland, studeert hij in deeltijd aan de lerarenopleiding Economie van de HAN; dat laatste om een onderwijsbevoegdheid te krijgen. Verder staat hij al jaren voor de klas als docent Economie in het voortgezet onderwijs, volgend op een universitaire studie Nederlands Recht aan de Radboud Universiteit. Ook politieke aangelegenheden kunnen al langer op zijn interesse rekenen. Niet voor niets is hij lid van de medezeggenschapsraad van InHolland en van een beroepscommissie van de HAN.

…en ook oog voor het buitenland
Hoe schopte hij het tot waarnemer bij de Russische verkiezingen? Bart: ‘In principe kan iedereen worden uitgezonden, maar het helpt als je een beetje actief bent op het terrein van Buitenlandse Zaken.’ Zo is hij voorzitter van de stichting VIA (Vrijwillige Internationale Aktie) en heeft hij de afgelopen zomer een jeugdkamp voor kinderen van asielzoekers in goede banen geleid.
Die belangstelling voor het buitenland maakte ook dat hij besloot zich als waarnemer aan te melden: ‘Het ministerie van Buitenlandse Zaken plaatst elke 3 jaar een advertentie op de eigen site en in bladen zoals Oneworld. Zo ben ik in het verleden op gesprek geweest om als jongerenvertegenwoordiger de Verenigde Naties toe te spreken. ‘

…Rusland voorop
Wat zeker ook heeft geholpen bij zijn uitzending als OVSE-waarnemer is dat hij Russisch spreekt; een taal die hij zich eigen heeft weten te maken ten tijde van een uitwisselingsproject in het kader van zijn eerdere rechtenstudie, dat hem in Rusland bracht. Daarenboven is er ook nog een verband tussen Rusland en zijn momentele deeltijdstudie aan het Instituut voor Leraar en School (ILS) van de HAN: ‘Gelukkig heeft het ILS een zeer goede band met het pedagogisch instituut in Pskov, partnerstad van Nijmegen. Voor weinig geld kun je daar een minor volgen én Russisch leren. Het politieke klimaat is dan weliswaar volledig verziekt, de contacten met westerse hogescholen en universiteiten hebben nog steeds topprioriteit voor de Russische overheid, omdat men bang is anders de aansluiting met het westen volledig te verliezen.’ Als HAN-student kon hij ook nog eens gratis een Russisch visum krijgen, dat was mooi meegenomen in de reisbagage. Waar een deeltijdstudie aan de lerarenopleiding Economie niet allemaal goed voor kan zijn…

Bron: Sense