Dana, 3e-jaars student Lerarenopleiding Frans.

Tijdens mijn tijd in Aix-en-Provence heb ik vakken gevolgd aan de equivalent van de Pabo met als doel om het onderwijs vanuit het Franse perspectief te bekijken.

Vanwege het coronavirus heb ik zelf geen stage kunnen lopen, maar ik heb vóór het sluiten van de scholen nog wel wat lessen geobserveerd op een school in Marseille. Op deze school en op de universiteit heb ik een beeld kunnen schetsen van de Franse kijk op het onderwijs.

Wanneer we een blik werpen op een Franse klas op een basisschool lijkt het in eerste instantie niet veel te verschillen van het Nederlandse basisonderwijs. Het is echter opvallend hoe het onderwijs binnen twee West-Europese landen toch zo kan verschillen. De verschillen zitten hem in de normen en waarden, de regeltjes en de manier van omgang met anderen in de Franse cultuur. Om een voorbeeld te geven, de relatie tussen docent en leerling leek iets afstandelijker (althans op de plek waar ik heb geobserveerd) waar men in sommige Nederlandse instellingen de afstand tussen docent en leerling juist wat kleiner probeert te maken. De leerlingen in Frankrijk vousvoyeren de meester of juf altijd netjes en spreken ze met de achternaam aan. De leerlingen leken de docent op deze manier wel als een voorbeeld te zien en als de persoon met veel ervaring en kennis.

Tijdens de lessen op de universiteit werd ook duidelijk hoe toekomstige docenten worden voorbereid op het beroep. Het meest opvallende vond ik dat de studenten per onderwerp voorbereid werden en leerden lesgeven. Zo werden er 4 lessen helemaal gewijd aan het gebruik van prentenboeken tijdens de lessen en wat leerling hiervan leerden. De volgende 4 lessen waren in het teken van het aanleren van respect en acceptatie van verschillen tussen elke leerling. Ook leerden de studenten de vakken die ze als docent zouden gaan geven, maar hierin zag ik ook verschillen met Nederland. Er wordt bijvoorbeeld al vroeg aandacht besteed aan kennis van de samenleving en omgang met andere mensen (een soort maatschappijleer voor de basisschool).

Grappig om te zien was dat de docenten – zowel op de basisschool als op de universiteit – enorm hechtten aan hun pauze en deze ook echt zagen als een gezellig vrij moment op de dag met hun collega’s. Er werd erg veel gelachen, er leek niet veel over werk gepraat te worden en ze keerden pas terug naar het werk als de pauze echt helemaal voorbij was (of soms pas wat later).

Deze gezelligheid en behoefte aan vrije tijd doorbrengen met elkaar heb ik vaker teruggezien in de Franse cultuur. Loop eens rond een uur of vier op een zondagmiddag door de stad en je ziet een en al terrassen vol met vrienden die een espressootje drinken. Ook de “l’apéro” is erg geliefd en belangrijk voor de Fransen. Hét moment van de dag waarop ze tot rust komen met een drankje en wat borrelnootjes. Gezelligheid is duidelijk belangrijk voor de Franse cultuur en de horeca maakt daar een groot deel van uit.