Auteurs : Debra Trampe, Daphne Hachmang & Harriët Onderstal

De Koninginnebuurt in Elst-Noord is een naoorlogse wijk zoals er meer van zijn in Nederland. De bewoners zijn divers: van ouderen en statushouders tot gezinnen en mensen met een beperking. De verschillende groepen inwoners van de wijk hebben relatief weinig contact met elkaar. Bewoners ervaren onderling onbegrip en soms ook wantrouwen. Mensen die er al lang wonen, zeggen dat de wijk sterk achteruit is gegaan. Er heerst wantrouwen tegenover instanties en ‘buitenstaanders’. Er spelen problemen op het gebied van eenzaamheid, financiën, mentale en fysieke beperkingen. Verschillende organisaties zijn daardoor actief in dit deel van Elst: welzijnsorganisaties Driestroom en Forte Welzijn, maar ook woningcorporatie Vivare speelt een rol in het contact met en tussen bewoners. Gezamenlijk willen zij zorgen voor meer sociale cohesie in de wijk. Daarom schakelden zij de hulp van het associate lectoraat Customer Insights in.

Groenstrook

Er staan vooral sociale huurwoningen. De wijk is ruim opgezet en veel huizen hebben een flinke voor- en achtertuin. Een deel van de tuinen wordt niet tot nauwelijks onderhouden, wat een gevoel van verrommeling oproept. Naast het onderhoud van de tuinen draagt ook een deel van een slecht onderhouden groenstrook bij aan een gevoel van verrommeling. Deze groenstrook bevindt zich tussen de achtertuinen van een aantal straten. Een klein deel van deze strook is in gebruik als moestuin. Enkele bewoners van de aangrenzende tuinen verbouwen er groenten en fruit, en er staan fruitbomen en druivenplanten. Maar een ander deel van de strook is slecht onderhouden: een punt van ergernis voor bewoners.

Driehoek van studenten, werkveld en onderzoek

Het associate lectoraat Customer Insights is actief in de Koninginnebuurt om te onderzoeken hoe de groenstrook een positieve bijdrage aan de buurt kan leveren. Wie wonen er in de buurt? Welke ideeën en wensen hebben bewoners op dit gebied? En hoeveel en welke bewoners hebben interesse in het realiseren van een moestuin in het niet-onderhouden deel? Hebben zij daarbij een voorkeur voor een grote gezamenlijke moestuin, of juist voor kleinere, individuele moestuinen? En in hoeverre bestaat er onder bewoners interesse in het als vrijwilliger helpen van andere bewoners met het onderhouden van hun tuintjes, in ruil voor een stukje van de moestuin? Tot welke andere ‘tegenprestaties’ zijn bewoners bereid in ruil voor een plekje in de moestuin?

Uiteraard worden deze vragen in de driehoek verkend. Naast de professionals in de Koninginnebuurt, zijn studenten van de Talent Academy betrokken bij het project. De Talent Academy is het honours programma van alle bedrijfskundige en economische opleidingen van de HAN, voor studenten die meer willen, meer kunnen en meer durven. Kortom, dit is het neusje van de zalm onder onze studenten.

Gesprekken met experts

De studenten hebben zich breed verdiept in het vraagstuk door experts te interviewen, zoals die van Vivare, Driestroom en Forte Welzijn. Maar zij hebben ook gesproken met Lentekracht, vanwege hun ervaring met participatie op het gebied van een groene wijk. En met experts van Motivaction en MarketResponse om hen te bevragen over de meerwaarde van rekening houden met de verschillen tussen mensen. Voor de Koninginnebuurt kan dat belangrijk zijn, omdat er verschillende groepen bewoners in de wijk te onderscheiden zijn. Zij hebben wellicht verschillende ideeën over de groenstrook. Uit ons eerdere werk bleek al dat het waardevol kan zijn om verschillende groepen bewoners te onderscheiden. Op basis van deze kennis ontwikkelden we een gratis tool om overheden laagdrempelig te helpen hun communicatie met inwoners te optimaliseren.

Gesprekken met bewoners

Met die kennis op zak zijn studenten vervolgens in gesprek gegaan met bewoners van de Koninginnebuurt. Op een koude (maar gelukkig droge) woensdagmiddag belden zij aan bij bewoners, met een lijst vragen in de hand. Hoe ervaren bewoners hun wijk? Wat vinden ze van het contact met andere bewoners? Wat zijn hun wensen met betrekking tot de groenstrook? Het werd een middag met levendige gesprekken. Verschillende buurtbewoners namen ruim de tijd om hun ervaringen in de buurt te delen, al dan niet nadat ze onze studenten hadden uitgenodigd aan de keukentafel. Frustraties, dromen, en alles wat daartussen zit kwamen ter sprake. Samen met input van bewoners die onze vragen schriftelijk of online beantwoord hebben, vormen de gesprekken een rijke bron van informatie die kan helpen om de buurt een beetje prettiger te maken.

Vervolg

In februari 2022 vindt een workshop plaats waarin onder andere de uitkomsten van het project gedeeld worden met de organisaties die actief zijn in de wijk, wijkbewoners en andere geïnteresseerden. Het is de bedoeling dat de resultaten van het project input vormen voor toekomstige beslissingen over de groenstrook.

De betrokkenheid van de HAN blijft overigens niet beperkt tot het project rondom de moestuin. Vanuit de aan de HAN-gelieerde Zorgalliantie is de Leerkring Overbetuwe ontstaan, waarin wordt verkend hoe de verschillende organisaties die werken in de wijk meer samen kunnen werken en af kunnen stemmen. Ook zijn HAN-studenten uit de Academie Mens en Maatschappij actief in de Koninginnebuurt.