Het doel van de etalagebijeenkomst gamification was om de deelnemers inzicht te geven in de mogelijkheden van games en gamification en hoe dit inzicht kan worden toegepast in het onderwijs. Daartoe was een mooi programma opgezet waarin deelnemers na een plenaire start uiteen gingen in diverse workshops naar keuze. Hieronder een korte terugblik hierop.  

Let’s change the way we perceive games  

Jaap de Goede en Jennifer van Exel van SAGANET verzorgden de opening van deze Etalagebijeenkomst met een presentatie over SAGANET zelf en verschillende toepassingen van serious games. ‘Serious games worden ook wel gedefinieerd als videogames waarbij het vermaak een grote rol speelt, maar niet het uiteindelijke doel is. Het vermaak is slechts het middel om een serieus doel te bereiken. Het is een toegankelijke en overtuigende manier om kennis over te dragen en praktische vaardigheden te leren.’ 

Toepassingen zijn bijvoorbeeld geopolitieke simulaties, simulaties over ongelijkheid, het kapitalisme, games die strategische besluitvorming bevorderen, game based assessment tools t.b.v. een divers aannamebeleid, games die tools aanreiken die het analytisch denken bevorderen maar ook het leren van talen vereenvoudigen. De mogelijkheden voor toepassing binnen het onderwijs zijn bijna onuitputtelijk. SAGENET zelf is een Nederlandse vereniging voor mensen die zich bezig houden met spelsimulaties. Het is een professioneel platform, maar bovenal een ontmoetingsplek voor ontwikkelaars, onderzoekers, consultants, trainers en facilitators. Kennis delen en gelijkgestemden ontmoeten is de kern van deze vereniging. 

Het mooie van het spelen van serious games is dat je een persoonlijke ervaring hebt waardoor de inhoud beter blijft hangen. Je hebt de mogelijkheid om je onder te dompelen in een situatie waarbij je in iemand anders zijn schoenen staat. Je leert meer over je eigen biasses en krijgt mogelijk meer empathie voor iemand of iets in een andere situatie. In het ontwerpproces van een game leer je ook veel, de spelregels gelden namelijk ook in de echte wereld. Organisaties en systemen bevatten ook veel sociale en pedagogische regels. Het spelen van een game kan ander gedrag uitlokken, of tot aanpassing van die sociale en pedagogische regels leiden. Wil je meer weten over welke games er zijn, tijdens de bijeenkomst is er een grote hoeveelheid van games en toepassingen voorbij gekomen, dan kun je deze o.a. hier vinden.  

Na het centrale deel van deze etalage gingen we uiteen in de volgende workshops: 

Ethiek van Gamedidactiek 

Koen Henskens nam de deelnemers vanuit zijn vakgebied Geschiedenis mee in de ethische en morele dilemma’s die aan de orde komen bij het ontwerpen en het inzetten van een serious game. Een belangrijk thema als je het hebt over het ontwerp, de toepassing en het gebruik van een game. Want ethisch en moreel handelen in games is zo eenvoudig nog niet.  

Serious game: Hart voor de zaak  

Tanja van Grinsven speelde met haar deelnemers een gedeelte van de serious game Hart voor de zaak. In dit spel kruipen de spelers in de rol van curriculumbouwers, waarbij ze een curriculum ontwikkelen waarin onderwijs met ict een hoofdrol speelt. Nadat de deelnemers een gedeelte van het spel hadden gespeeld, legde Tanja legde uit wat een serious game inhoudt, welke theorie hierbij hoort en hoe haar spel (Hart voor de zaak) is opgebouw.

The Gamification Arena: Interacting playfields 

Stephan Plat liet de deelnemers aan de slag gaan met het ‘gamificeren’ van een (onderwijs)proces dat ze zelf leuker, uitdagender en effectiever wilden maken. Dat deden ze met behulp van de Gamification Arena waarbij aandacht wordt besteed aan de verschillende componenten van gamification die nodig zijn om tot een goed en volledig concept te komen. Na een introductie op gamification en hoe dit afwijkt van serious games, kwamen de deelnemers in drie levels tot een aantal concrete eerste ideeën.  

Skill Trees & Programmatisch toetsen 

Aan de hand van voorbeelden liet Frank Bovenkerk zien hoe je met Skill Trees goed de voortgang kan zien van studenten als je programmatisch toetsen inzet. Daarnaast liet hij zien hoe je met Skill Trees het formatief handelen van studenten met Skill Trees kan ondersteunen. Als laatste presenteerde hij een proces waarmee je met Skill Trees een course en programma van datapunten kan ontwerpen aan de hand van Skill Trees. In het opvolgende gesprek werden inzichten uitgewisseld in de groep.  

Gamestorming 

Daniël Harmsen nam zijn deelnemers mee in een praktische en energieke workshop waarin middels mindmappen tot grote hoeveelheden nieuwe serieus game ideeën gekomen kan worden. De workshop nam verder verder het standpunt in dat ondanks het serieuze doel van een Serious Game, het belangrijk is niet de ‘fun’ te vergeten en liet zien hoe je de fun kunt betrekken middels deze techniek. Hoeveel fun er nodig is hangt af van de startmotivatie van je doelgroep. Soms werkt een game met 80% fun en 20% serious beter dan een game met de omgekeerde verhouding. De bijgaande presentatie vindt men hier. 

De overige presentaties van deze workshops zijn hier op de teams pagina van het netwerk Gamification te vinden.