Verslag geschreven door Nicole Bonouvrie

Binnen de examencommissies van de HAN is er steeds meer aandacht voor fraude en de preventie daarvan. Dit thema is al jaren actueel, maar er is nog veel te winnen op dit gebied. Studenten worden steeds creatiever als het gaat om frauderen. Een ernstige vorm van fraude is (digitale) identiteitsfraude, wanneer een student een andere student in zijn naam een toets laat maken, door deze student in zijn plaats deel te laten nemen aan de toetsafname of in zijn naam in te laten loggen tijdens de toetsafname (buiten de toetsruimte maar binnen het bereik van het netwerk, bijvoorbeeld op de parkeerplaats). Andere voorbeelden van fraude zijn vervalsing van documenten, gebruik van telefoon, onrechtmatig gebruiken van wetbundels, etiketten op waterflesjes gebruiken als spiekbriefje, oortjes verstoppen onder een hoofddoekje en tijdens het inzagemoment nieuwe dingen bij het tentamen schrijven. Ook plagiaat komt veel voor, zoals werk overnemen zonder bronvermelding, individuele opdrachten gezamenlijk uitwerken en producten van studenten van andere hogescholen hergebruiken. Een examencommissie van de FEM heeft aangegeven dat de HAN achterloopt met maatregelen voor fraude en plagiaat. Dit resulteert in frustratie bij de opleidingen, maar ook bij studenten die zich wél aan de regels houden. Er zijn daarom strakkere richtlijnen nodig, studenten moeten duidelijker geïnformeerd worden en surveillanten moeten strenger toezien op naleving van de regels.

Aanpak fraudebeleid

Het fraudebeleid van de FEM richt zich met name op de eerste twee aspecten van fraudebeleid; informeren en voorkomen (zie figuur). De opleiding HBO-rechten heeft een flyer ontwikkeld om studenten te informeren over de geldende gedragsregels, waarin fraude en plagiaat zijn meegenomen. Belangrijk hierbij is het creëren van een cultuur waarin studenten ervaren dat fraude niet past bij de opleiding en de toekomstige beroepspraktijk.  Als je fraude wilt aanpakken en sancties wilt opleggen dan is een goede definitie van fraude essentieel. De huidige definitie geeft teveel ruimte voor interpretatie. Er wordt daarom gepleit voor een HAN-brede definitie van fraude, inclusief het definiëren van ernstige fraude (bijvoorbeeld identiteitsfraude, vervalsing van documenten en herhaaldelijk frauderen).

Discussie

In de rondetafelbijeenkomst kwam een aantal interessante discussiepunten naar voren. Vinden we niet dat we met alle regels in het onderwijs een cultuur van wantrouwen creëren? Lopen we niet het risico dat hoe meer regels het onderwijs stelt, hoe groter de kans is dat studenten deze niet naleven? Hoe erg is het eigenlijk als studenten individuele opdrachten gezamenlijk uitwerken of anderen vragen om hun product te screenen op taalfouten, gezien dit naar alle waarschijnlijkheid de dagelijkse praktijk is in het toekomstige werk? Wat kan het onderwijs zelf doen om fraude minder aantrekkelijk te maken, in het bijzonder vanuit de visie van assessment for learning (de inzet van verschillende toetsvormen etc.)? Iedereen wordt van harte uitgenodigd om de discussie over fraudepreventie voort te zetten tijdens de netwerkbijeenkomst examencommissies over fraude op 25 september 2018.

Deze ronde tafel heeft plaatsgevonden op 17 mei 2018. De inhoudelijke presentatie werd verzorgd door Marleen Huls en Carine Verstappen. 

Link naar de gebruikte PowerPoint: Fraude(preventie) FEM Rondetafel 17 mei 2018