Het Triade-model kan op verschillende manieren toegepast worden:

• Analyse van gedrag: het is een quickscan om te bepalen of specifiek gedrag (in een organisatie) toegepast wordt.
• Aan de hand van dit model kun je advies geven waar je de communicatiestrategie op moet richten om gewenst gedrag tot stand te brengen. Of soms: of communicatie wel een factor is die het gedrag in deze specifieke situatie beïnvloedt.
• Het geeft een uitgangspunt bij de te bepalen ambitie en te formuleren doelstellingen

Beschrijving

Algemeen

Het Triade-model is een model dat menselijk gedrag (in organisaties) verklaart en voorspelt. Daarnaast geeft het een indicatie voor waar je (met communicatie) in moet investeren om specifiek gedrag tot stand te brengen. Gedrag wordt volgens Theo Poiesz bepaald door drie factoren, namelijk motivatie, gelegenheid en capaciteit.

De drie Triadefactoren

• Motivatie is de mate waarin de persoon een doel wenst te bereiken, of interesse heeft voor specifiek gedrag.
• Capaciteit is de mate waarin de persoon zelf over de eigenschappen, vaardigheden of instrumenten beschikt om specifiek gedrag uit te voeren. Poiesz benoemt vier soorten capaciteit, namelijk:
  • Mentale (bijv. kennis)
  • Fysieke (bijv. kracht)
  • Financiële
  • Materiële capaciteit (capaciteit door hulpmiddelen of instrumenten)
• Gelegenheid betreft de mate waarin de buiten de persoon gelegen omstandigheden bevorderend of remmend werken op specifiek gedrag.

De formule

Het samenspel van deze factoren leidt uiteindelijk tot gedrag en gedragsverandering. Zelfs al scoren twee van de drie elementen een voldoende en eentje een 0, dan zal gedrag niet plaatsvinden. Aan deze aspecten kun je een waarde toekennen van 0 tot 1. Wanneer je deze dan met elkaar vermenigvuldigt kom je tot de zogenaamde T(riade)score. (MxCxG) Dit is dan de waarschijnlijkheid dat het specifieke gedrag voorkomt in deze situatie of organisatie. Maak daar percentages van en je hebt een mooie indicatie in de mate van het gewenste gedrag. Daarnaast heb je een mooi uitgangspunt voor je doelstelling.

Voorbeeld

• Voorbeeld, met de duiding en de visuele weergave
• Nuancering, gelegenheid zegt ook vaak wat over motivatie (prioriteit)
• De nadere operationalisatie van de T factoren, met aanvullend theoretisch kader

Stel je wilt graag dat je medewerkers of je doelgroep kennis gaan delen, comments achterlaten of in ieder geval reageren op je (interne) website. Je richt een mooie website in maar er gebeurt maar niks. Je vraagt je af hoe dat kan. Je doet onderzoek naar de motivatie, de capaciteit en de gelegenheid in de organisatie en je onderbouwt waarom je  tot deze scores gekomen bent.
Motivatie: 0,4
Capaciteit: 0,5
Gelegenheid: 0,6

De T-score, dus de waarschijnlijkheid van het specifieke gedrag is 0,12. Oftewel 12%. Dát is dan het uitgangspunt voor je doelstelling. Wat wil je veranderen met communicatie? Moet de website beter ingericht worden waardoor mensen meer gelegenheid hebben? Of is er niks mis met de website maar moeten de medewerkers getraind worden? Of willen ze gewoon niet?

Toepassing / Tips

• De drie Triadefactoren zijn breed te interpreteren. Wat versta jij eronder? Wanneer is verstandig de begrippen nader te operationaliseren door middel van andere theorie? Bijvoorbeeld: wat is motivatie volgens theorie X? En hoe kun je hier meetbare indicatoren aanhangen?
• Vaak wordt ‘tijd’ genoemd onder gelegenheid. En dit is natuurlijk ook wel zo, maar het zegt ook veel over prioriteit, oftewel de motivatie.
• Gelegenheid is vaak niet met communicatie te beïnvloeden. Maar wel wanneer het bijvoorbeeld een slecht werkende communicatiestructuur betreft, wanneer een communicatiemiddel niet werkt etc.

Meer weten?

BJFogg behavioral model: https://www.crow.nl/mobiliteit-en-gedrag/weblog/april-2013/xx

Bronnen

• Poiesz, T. (1999) Gedragsmanagement, waarom mensen zich (niet) gedragen. Wormer: Uitgeverij Inmerce