Transitie kunststoffensector

Al praat Arnold Wijbenga over een sector die naar zijn zeggen de laatste tijd ‘in een verdomhoekje zit’, het enthousiasme straalt van hem af. Jarenlang was hij werkzaam bij de Rabobank als accountmanager voor het MKB en accountmanager Bijzonder Beheer. In 2017 maakte hij de overstap naar het onderwijs. Arnold werd docent en projectbegeleider bij de HAN-minor Circulaire Economie en als klap op de vuurpijl volgt hij nu de master Circulaire Economie, ook aan de HAN en in deeltijd.

Het is bij Oerlemans Packaging Group dat hij zijn integrale analyse voor de master uitvoerde. Op dit moment werkt hij uit hoe deze onderneming niet-financiële informatie kan integreren in haar jaarverslag. Oerlemans is een grote speler in de kunststoffensector; een sector die producten en verpakkingen maakt die we allemaal superhandig vinden, bijvoorbeeld vanwege de hygiënevoordelen die ze bieden. Tegelijk kampt de sector met een negatief imago.

Imago en werkelijkheid

Arnold: “Ik vind het jammer en ook niet helemaal terecht – dat slechte imago. Kijk maar eens wat er allemaal al gebeurt om te verduurzamen. Oerlemans bijvoorbeeld doet onderzoek naar duurzame verpakkingen en past die ook toe. De hele kunststofsector zet trouwens stappen op het gebied van hergebruik. Recyclingprocessen verbeteren. Dit is enerzijds het gevolg van wet- en regelgeving, maar ook stelt de sector zichzelf doelen, zoals het Plastic Pact. Neem eens een kijkje op die site en je verbaast je! Bij onze dagelijkse boodschappen merken we dat supermarkten er alles aan doen om het onnodig gebruik van plastic verpakkingen tegen te gaan.”

“Er komen andere folies voor chips- en sambalzakjes”

“En het gaat niet alleen om het reduceren van verpakkingen, maar ook om het innoveren. Je kent ze wel: die lucht-, licht- en geurdichte verpakkingen van bijvoorbeeld chips of sambal. Dit zijn zogenaamde barrièreverpakkingen. Ze bestaan uit meerlaagse folie en zijn daarom lastig te recyclen. Nu komen er folies waarvan de lagen in hoge mate dezelfde eigenschappen hebben, wat de recyclebaarheid enorm bevordert. Zo wordt er dus keihard gewerkt aan duurzaamheidsoplossingen.”

Wetgeving

Een kijkje op de website van Oerlemans Packaging Group leert dat ze een kleine 200 verschillende plastic folies voeren voor toepassingen in diverse sectoren. Op het vlak van duurzaamheid zijn ze zeer vooruitstrevend. Het Plastic Pact bijvoorbeeld hebben ze van harte ondertekend. Arnold: “Die intrinsieke motivatie is natuurlijk geweldig. Wat er nu bijkomt, zijn nieuwe eisen vanuit wet- en regelgeving. En dat is niet niks, kan ik je zeggen; dat brengt nog wel een aardverschuiving teweeg in de hele sector”.

Ketenbrede omslag

“Grote bedrijven (van meer dan 250 medewerkers of met een balanstotaal van minstens 20 miljoen euro of een omzet van 40 miljoen – red.) zijn vanaf 2024 gehouden aan de Corporate Sustainability Reporting Directive. Ze zijn dan verplicht te rapporteren over de impact van hun activiteiten op mens en milieu. Ook niet-financiële waarden moeten een plek krijgen in het jaarverslag. Het gaat dan om vragen als: ‘Wat is mijn bestaansrecht als onderneming? Wat draag ik bij aan de huidige en toekomstige wereld? Wat is mijn toegevoegde waarde voor mijn stakeholders?’ Dat is een grote omslag, die een bedrijf nooit in zijn eentje kan maken. Want je hebt te maken met leveranciers – zijn die zich ook bewust van de noodzaak tot transitie of blijven die gewoon produceren zoals ze al deden? En de klanten. ‘Lever mij 100.000 stuks boterhamzakjes voor de laagste prijs’ is iets wat we geregeld horen.”

“Die vlieger van zo goedkoop mogelijk gaat niet meer op”

“Maar helaas”, voorspelt Arnold, “Die vlieger van ‘zo goedkoop mogelijk’ gaat binnenkort echt niet meer op. Want Oerlemans zal iets gaan vinden van de milieu-impact van die zakjes, de arbeidsomstandigheden in de hele keten, over de vervoersbewegingen die nodig waren op de weg van grondstof tot eindproduct in het schap. Het gaat straks dus niet meer alleen over de financiële prijs, maar ook over andere waarden – dat is de omslag die we met elkaar zullen moeten maken.”

Het balletje is gaan rollen

“De integrale analyse die ik heb uitgevoerd bij Oerlemans kan je zien als een denkbeeldig sleepnet. Met dit net haalden we intern en extern alle informatie op die ons leert wat er op ons afkomt de komende jaren. We bepalen wat ons antwoord daarop is. Nu ontwikkel ik een Non-financial Reporting Dashboard, dat inzichtelijk maakt óf en hóe die niet-financiële doelen worden behaald.”

“Heel belangrijk daarbij is het betrekken van de afdelingen. Maak mensen duidelijk waarom ze iets moeten doen. Ik heb vier gespreksessies gehad met groepen medewerkers om dit voor te bereiden en er is echt enthousiast gereageerd. Wat ik terugkrijg van Rob Verhagen, Sustainability Director bij Oerlemans, is dat het balletje is gaan rollen nu. Erg leuk om te merken! Ik vind het prachtig om te mogen bijdragen aan deze transitie in een best wel complexe, maar daarom ook heel boeiende sector.”

Janet Steenhuis
Arnhem, 3 februari 2020