Rapporten, verslagen, overheidspublicaties, scripties, proefschriften en tijdschriftartikelen: deze en tal van andere documenten zijn als pdf op het internet te vinden, maar hoe verwijs je naar een portable document format, oftewel een ‘draagbaar documentformaat’?

Om die vraag te beantwoorden moet je eerst goed kijken naar het type document. Voor bijvoorbeeld tijdschriftartikelen en afstudeerverslagen gelden specifieke richtlijnen, klik op de link om uitleg en voorbeelden te zien.

Voor andere pdf’s geldt bijna hetzelfde sjabloon als voor een webpagina, noem achtereenvolgens:
1 De auteur(s) – als deze ontbreekt de organisatie.
2 Het jaartal – niet de complete datum, als deze ontbreekt z.d. = zonder datum.
3 De titel van de publicatie cursief.
4 De naam van de uitgever – als deze ontbreekt de naam van de website en als deze gelijk is aan de naam van de organisatie komt deze te vervallen.
5 Geraadpleegd op + raadpleegdatum + URL – begint altijd met http of https.

Auteur, A. (jaartal). Titel cursief. Naam uitgever of website. Geraadpleegd op dag maand jaar, van https://xxxx

Van een aantal pdf’s wordt regelmatig gevraagd hoe er naar verwezen moet worden:

Beroepscode sociaal werk
Deze publicatie is in de loop der jaren onder verschillende titels verschenen. Bij de editie uit 2018 ontbreekt een auteur maar worden op de laatste pagina twee samenstellers en redacteurs genoemd, Jaap Buitink en Jurja Steenmeijer. Noem hier dus niet Marije van der Meij en Edwin Luttik, de auteurs van het voorwoord, of Sociaal Werk Versterkt, de naam van het programma.
Op de laatste pagina staat ook februari 2018 maar noem bij een pdf in zowel tekst als bronnenlijst alleen het jaartal. De publicatie vermeldt verschillende organisaties maar deze hebben zich verenigd in Sociaal Werk Nederland, tevens de naam van de website:

Buitink, J., & Steenmeijer, J. (Samenst. & Reds.). (2018). Beroepscode voor de sociaal werker. Sociaal Werk Nederland. Geraadpleegd op 18 januari 2022, van https://www.sociaalwerknederland.nl/?file=15783&m=1521200969&action=file.download

In de tekst: (Buitink & Steenmeijer, 2018) of: Buitink en Steenmeijer (2018).

Vorig jaar is de beroepscode herzien en de titel iets gewijzigd. Was Jurja Steenmeijer in de vorige editie nog samensteller en redacteur, nu is zij de enige auteur. De publicatie geeft ook duidelijk aan dat het een uitgave is van de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW), noem de naam voluit maar zonder de afkorting:

Steenmeijer, J. (2021). Beroepscode voor professionals in sociaal werk. Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk. Geraadpleegd op 18 januari 2022, van https://www.bpsw.nl/app/uploads/BPSW-Beroepscode-2021.pdf

In de tekst: (Steenmeijer, 2021) of: Steenmeijer (2021)

Beroepscode verpleegkunde
Een interessant voorbeeld is de beroepscode voor verpleegkundigen. De publicatie vermeldt geen persoonsnamen, wel acht (!) beroepsverenigingen en deze worden allemaal in de bronvermelding genoemd. Zij zijn tevens de uitgever, de namen hoeven daarom niet nogmaals vermeld te worden:

CGMV vakorganisatie voor christenen, CNV Zorg & Welzijn, FNV Zorg & Welzijn, HCF, NU’91, RMU Sector Gezondheidszorg en Welzijn ‘Het Richtsnoer’, & V&VN. (2015). Beroepscode van verpleegkundigen en verzorgenden: Leidraad voor je handelen als professional. Geraadpleegd op 18 januari 2022, van https://www.venvn.nl/media/042ooa1u/de-nationale-beroepscode-voor-verpleegkundigen-en-verzorgenden.pdf

In de tekst: (CGMV vakorganisatie voor christenen et al., 2015) of: CGMV vakorganisatie voor christenen et al. (2015)

Bij een eventuele tweede en latere verwijzingen mag deze worden ingekort: (CGMV et al., 2015) of: CGMV et al. (2015)

Beroepsprofiel verpleegkunde
Naast de beroepscode bestaat er ook een beroepsprofiel voor verpleegkundigen. Deze publicatie vermeld vier redacteurs (waarvan één organisatie) en een eindredacteur en is een uitgave van V&V 2020. Neem van de complete datum, 8 maart 2012, alleen het jaartal over:

Schuurmans, M., Lambregts, J., Projectgroep V&V 2020, Grotendorst, A. (Reds.), & Van Merwijk, C. (Eindred.). (2012). Verpleegkundigen & Verzorgenden 2020: Deel 3: Beroepsprofiel Verpleegkundigen. V&VN. Geraadpleegd op 18 januari 2022, van https://edu.nl/ayqqr

In de tekst: (Schuurmans et al., 2012) of: Schuurmans et al. (2012).

Omdat de URL heel lang is heb ik edu.nl, de URL-shortener van SURF, gebruikt.

Opleidingsdocument sociaal werk
Ik zal de eerste zijn om toe te geven dat het toepassen van de APA-richtlijnen niet makkelijk is, maar soms maken de makers het je wel heel lastig. Bij het Landelijk opleidingsdocument sociaal werk zijn titel en jaartal duidelijk, maar wie zijn de makers?
In het colofon staat: “een gezamenlijke uitgave van de vijf landelijke opleidingsoverleggen (Loo’s) in het domein sociaal werk van de sector hogere sociale studies: het Loo Social Work, het Loo Culturele en Maatschappelijke Vorming, het Loo Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, het Loo Sociaal Pedagogische Hulpverlening en het Loo Pedagogiek” (p. 2). Je kunt ervoor kiezen de vijf Loo’s apart te noemen, ik heb ervoor gekozen de verzamelnaam te noemen: Vijf landelijke opleidingsoverleggen.
Een uitgever wordt nergens genoemd maar de pdf (ook verschenen als papieren boek) is gepubliceerd op de website van Vereniging Hogescholen:

Vijf landelijke opleidingsoverleggen. (2017). Landelijk opleidingsdocument sociaal werk. Vereniging Hogescholen. Geraadpleegd op 18 januari 2022, van https://edu.nl/8g7dh

In de tekst: (Vijf landelijke opleidingsoverleggen, 2017) of: Vijf landelijke opleidingsoverleggen (2017).

Gedragscode wetenschappelijke integriteit
Tot slot een gedragscode. De titelpagina vermeldt de logo’s van zes beroepsorganisaties. Deze worden alleen vermeld als uitgever want het colofon op pagina 30 noemt negen auteurs. De namen van de auteurs worden hier niet apart genoemd omdat zij zich verenigd hebben in een samenwerkingsverband, de Commissie herziening Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit. Merk op dat alleen Commissie en Nederlandse met een hoofdletter worden geschreven, neem de schrijfwijze van de publicatie over.
In dit voorbeeld geen raadpleegdatum en URL maar een doi-link (voor uitleg zie, Tijdschriftartikel online):

Commissie herziening Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit. (2018). Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit. KNAW; NFU; NWO; TO2-federatie; Vereniging Hogescholen; VSNU. https://doi.org/10.17026/dans-2cj-nvwu

In de tekst: (Commissie herziening Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit, 2018) of: Commissie herziening Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit (2018)

Bij een eventuele tweede en latere verwijzingen mag deze worden ingekort: (Commissie herziening, 2018) of: Commissie herziening (2018).

Zelf een pdf gevonden waarvan niet duidelijk is hoe er naar verwezen moet worden? Laat het weten in de reacties, mailen naar auteursrecht@han.nl mag ook.